صدف؛ قهرمان گمنام در اعماق آبها
در مواجهه با بحرانهای فزاینده آب و هوایی، اقلیمی و اتفاقات هشداردهنده آن، نیازمند آنیم که قهرمانان آب و هواییمان را بشناسیم. قهرمانانی که در مکانهای آرامی که ما نمیبینیم کار میکنند و بر سیاره ما اثر میگذارند. صدفها، با همه تنوع خیرهکننده و شهرت تاریخیشان برای مرواریدها و غذاهای شیک، نقشی مثال زدنی - اغلب ناشناخته - در کاهش اثرات تغییرات اقلیمی سیاره در حال گرم شدن ما دارند.
فهرست مطالب
صدف چه موجودی است و چه میکند؟
صدف یک نام رایج برای انواع نرمتنان دو کفهای ساکن در آب شور است. پوستههای آنها به طرز وحشتناکی شبیه صخرهها به نظر میرسد. شکل آنها نامنظم و اغلب شبیه یک بیضی کج یا یک قطره اشک است. صدف در سواحل آمریکا آنقدر رایج بود که در خیابانهای شهر نیویورک کباب میشد و به عنوان غذای ارزان و فست فود فروخته میشد و صدها هزار صدف در خیابانها و بنادر انباشته میشدند. در طول سالها، برداشت بیش از حد، آلودگی، بیماری و از دست دادن زیستگاه، منجر به کاهش شدید جمعیت صدف شده است. اگرچه امروزه کمتر رایج است، اما تلاشهای زیادی برای کمک به جمعیت صدف در حال انجام است. یکی از دلایل مهم این امر این است که صدفها بازیگران قدرتمندی در مبارزه با تغییرات آب و هوایی هستند.
صدف؛ افزایش دهنده کیفیت آب
در برخی محافل، صدفها از قبل به دلیل اهمیت زیست محیطی خود شناخته شدهاند. آنها فیدر فیلتر هستند و کیفیت آب را تا حد زیادی بهبود میبخشند. به طور خاص، صدفها هنگام غذا خوردن آب را تمیز میکنند. همانطور که فیتوپلانکتونها و مواد آلی را از ستون آب استخراج میکنند، شفافیت آب را بهبود میبخشند، مواد مغذی اضافی را حذف میکنند و کیفیت کلی آب را افزایش میدهند. آب تمیزتر به معنای اقیانوسی سالمتر با حیات گیاهی و جانوری بیشتر است که هر دو، ظرفیت اقیانوس را برای جذب کربن افزایش میدهند.
صدف چگونه به مبارزه با تغییرات آب و هوایی کمک میکند؟
اقیانوس 50 درصد از اکسیژنی را که برای زنده ماندن نیاز داریم تولید میکند و 25 درصد از کل انتشار دی اکسید کربن را جذب میکند. اقیانوسهای سالم CO2 بیشتری جذب میکنند. یک اکوسیستم اقیانوسی قوی برای محافظت از ظرفیت طبیعی زمین برای مدیریت کربن موجود در جو و مبارزه با گرمایش جهانی حیاتی است.
صدفها؛ سازندگان زیستگاه
صخرههای صدف که از تجمع پوستههای صدف تشکیل شدهاند، زیستگاه پیچیدهای ایجاد میکنند که مجموعهای از حیات دریایی را پرورش میدهد. این صخرهها مکانهای تخمریزی و نهالستانهای حیاتی برای گونههای مختلف ماهی هستند. صدفها را به عنوان سازندگان اصلی تصور کنید که ساختارهای پیچیدهای را ایجاد میکنند که مزایای زیست محیطی بیشماری را ارائه میدهد. تشکلهای صخرههای آنها زیستگاههای کوچکی را ایجاد میکنند که حیات دریایی متنوعی از سختپوستان کوچک گرفته تا گونههای ماهی بزرگتر را به خود جذب میکند. این اکوسیستمهای پررونق از شیلات محلی حمایت میکنند و به انعطافپذیری کلی اکوسیستمهای دریایی کمک میکنند.
صدف چگونه به تنوع زیستی کمک میکند؟
ایجاد یک خانه امن و محل پرورش، تنوع زیستی یک منطقه را افزایش میدهد.
صخرههای صدف محافظ طبیعی در برابر فرسایش ساحلی و موجهای طوفانی هستند. همانطور که پوستههای صدف جمع میشوند و سیستم صخرههای اطراف را ایجاد میکنند، انرژی امواج را از بین میبرند و از خطوط ساحلی در برابر نیروی کامل طوفان محافظت میکنند. صخرههای صدف با حفاظت از مناطق ساحلی به حفاظت از جوامع انسانی و اکوسیستمهای حیاتی ساحلی در برابر تأثیرات مخرب رویدادهای مرتبط با آب و هوا کمک میکنند. صخرههای صدف به عنوان موجشکن طبیعی عمل میکنند و تاثیر امواج را کاهش داده و به جلوگیری از فرسایش ساحلی کمک میکنند. اکوسیستمهای ساحلی مانند حرا، مردابها و علفهای دریایی مقادیر زیادی کربن را ذخیره میکنند. بنابراین حفاظت از این اکوسیستمها در برابر فرسایش به حفظ این مخازن کربن کمک میکند.
از صدف به عنوان نگهبان حفاظت از ساحل میتوان یاد کرد.
صدف چطور به تغییرات آب و هوایی کمک میکند؟
در عین حال که با کاهش انتشار گازهای گلخانهای و جداسازی کربن به علل تغییرات آب و هوایی میپردازیم، باید با تأثیرات گرم شدن سیاره نیز مقابله کنیم. صخرههای صدف به محافظت از جوامع ساحلی در مواجهه با طوفانهای مکرر و قویتر، فرسایش ساحلی و نفوذ آب شور کمک میکنند.
رویارویی با چالش آب و هوا شامل سه چیز است: کاهش انتشار کربن، جداسازی کربن اضافی از جو و مدیریت تأثیرات یک سیاره در حال گرم شدن به دلیل تأثیر آنها بر طبیعت و جوامع ما. توانایی طبیعی صدفها برای استخراج و ذخیره کربن از اتمسفر عامل قابل توجهی در راه حلهای آب و هوایی است.
صدف؛ قهرمان جذب کربن
صدفها توانایی قابل توجهی در جذب و ذخیره دی اکسید کربن از جو دارند. صدفها یونهای کربن را از آب دریا استخراج میکنند تا پوستههای خود را در فرآیندی به نام کلسیفیکاسیون بسازند. در واقع، یک صدف منفرد میتواند روزانه 50 گالن آب را فیلتر و تصفیه کند و به طور موثر کربن را در ساختار پوسته خود جدا کند.
صدف؛ ارائه دهنده پروتئین کم چرب
صدفها مغذی هستند، پروتئین کمچرب ارائه میکنند و مملو از ویتامین D، ویتامین B12 و مقدار زیادی مواد معدنی و اسیدهای چرب امگا 3 هستند. برای رشد، صدفها به مواد مغذی یا منابع غذایی اضافی به غیر از آنچه که در حال حاضر در زیستگاه آبی آنها وجود دارد، نیاز ندارند. آنها نه تنها آبی را که در آن رشد میکنند آلوده نمیکنند، بلکه آن را تمیز هم میکنند. منابع پروتئینی زیادی وجود ندارد که بتوان آنها را به صورت تجاری پرورش داد و ادعا کرد که محیطی را که در آن پرورش مییابد تمیزتر از آنچه که آن را پیدا کردهاند ترک میکنند.
از آنجایی که سیستمهای غذایی ما با تغییر آب و هوا به چالش کشیده میشوند و نیاز ما به یافتن منابع غذایی سازگار با آب و هوا افزایش مییابد، صدف میتواند یک منبع پروتئینی مغذی و فراوان باشد.
در جهانی که با تاثیرات تغییرات اقلیمی دست و پنجه نرم میکند، صدفها به عنوان قهرمانان تغییرات آب و هوایی برجسته میشوند. توانایی آنها در محافظت از خطوط ساحلی، افزایش کیفیت آب، ایجاد اکوسیستمهای پررونق، جذب دی اکسید کربن و تامین پروتئین فراوان، آنها را به متحدان ارزشمندی در مبارزه ما با سیارهای که در حال گرم شدن است تبدیل میکند. ما باید از کار مهمی که این نرمتنان بیادعا انجام میدهند، با حفاظت از زیستگاه آنها و ترویج نقش حیاتی آنها در ساختن آیندهای پایدارتر حمایت کنیم. آنها به وظیفه خود عمل میکنند. این ماییم که بایستی به وظیفه حمایتی خود پایبند باشیم.
Tom Watt Smith
Drowning in Plastic سفری تکاندهنده به قلب بحران پلاستیک است که هر ساله میلیونها تن از آن وارد اقیانوسهای جهان میشود. این مستند با تصاویری گیرا و بررسیهای علمی دقیق نشان میدهد که چگونه زبالههای پلاستیکی، از جمله میکروپلاستیکها، زندگی دریایی و زیستکره ما را تهدید میکنند. از بستر دریاها تا موجودات کوچک و بزرگ، همه تحت تأثیر این ذرات پلاستیکی ریز و خطرناک هستند که حتی به زنجیره غذایی انسان هم راه یافتهاند. آیا میتوان راهحلی برای این معضل یافت؟...
سارا قبادی، فرهاد خسروانی
بیش از 60 درصد از پسماندهای تولیدی شهر تهران را پسماندهای فسادپذیر (تر) تشکیل میدهد. مدیریت این پسماندها از دیدگاه زیستمحیطی اهمیت قابل توجهی دارد.