کربن بیش از حد در اتمسفر؛ چالش تغییرات اقلیم

(مجموعه موشن گرافیک یک سیاره مریض-قسمت چهارم)

مشاهده قسمت سوم از مجموعه موشن گرافیک یک سیاره مریض.

وقتی نور خورشید به زمین می‌رسه، جو به وسیله گازهایی مثل کربن مانع ورود گرمای بیش از حد و اشعه‌هایی که برای ما خطرناکن می‌شه. به جاش کاری می‌کنه که با نور و گرمای مطلوب، روزها روشن و گیاهان رشد کنن. در واقع اتمسفر لایۀ محافظیه که هم گرما رو توی خودش نگه می‌داره و هم جلوی گرمای زیاد رو می‌گیره که اگر نبود... زمین تبدیل به یه تیکه یخ با دمای 18- درجه می‌شد.

به لطف جو زمینه که دمای هوا در حدود 15 درجه باقی می‌مونه تا بشه حیات جریان داشته باشه.

یکی از حیاتی‌ترین گازهای اتمسفر کربن‌دی‌اکسیده. کربن‌دی‌اکسید بخش مهمی از تعادل معجزه‌گونۀ چرخۀ طبیعته. ما هم وقتی بازدم می‌کنیم کربن‌دی‌اکسید رو توی هوا پخش می‌کنیم. بعد گیاهان توی عملیاتی به اسم فتوسنتز، کربن رو با نور خورشید می‌پزند و به شاخ و برگ تبدیل می‌کنن تا در کنار رشد خودشون، چرخۀ هوا رو با اکسیژن بیشتر تغذیه کنن. یکی دیگه از مشتری‌های بزرگ کربن هم اقیانوس‌ها هستند. کربن‌هایی که خریداری ندارند هم با شناور شدن توی هوا، اتمسفر زمین رو تشکیل می‌دند. ولی اگه کربن این‌قدر خوبه و خواهان داره، چرا برای ما دردسر می‌شه؟

مشکل اینه: کربنی که ما داریم تولید می‌کنیم اون قدر زیاده که به زودی توش خفه می‌شیم. کربنی که فقط توی صد سال تولید کردیم از همۀ اون چیزی که طی میلیون‌ها سال عمرِ زمین درست شده بیشتر هست. همۀ اقیانوس‌ها و گیاهان هم از پس جذب این مقدار کربن‌دی‌اکسید برنمیان. کربن مثل یه لایۀ محافظ برای زمینه اما اگه شما هم چند لایه پتو روی خودتون بندازید نصف شب، عرق ریزان و وحشت‌زده از خواب می‌پرین. کربن زیاد برای زمین هم همین کارو می‌کنه.

چون کربن‌دی‌اکسید و چند گاز دیگه گرما رو بیشتر از بقیه به خودشون جذب می‌کنن و مانع تبادل گرما بین دو طرف جو می‌شن زمین شروع به گرم شدن می‌کنه. این چیزیه که بهش اثر گلخانه‌ای می‌گیم.

اگه نمودار افزایش دما از سال 1880 رو با نمودار مقدار کربن‌دی‌اکسید موجود در هوا مقایسه کنین، متوجه می‌شین هر مقدار کربن بالا رفته دما هم متناسب با اون بیشتر شده. میشه گفت علت اصلی گرمایش زمین، مقدار بیش از حد کربن‌دی‌اکسید توی هواست.

مشاهده قسمت پنجم از مجموعه موشن گرافیک یک سیاره مریض.