تداوم سالانه خسارت‌های میلیاردی سیل‌ها، در سایه نبود پوشش گیاهی و جاری‌شدن روان‌آب‌ها

سیل‌ها آسیب‌های شدید جانی و مالی به بار می‌آورند. این خسارات شامل تلفات انسانی، تخریب زیرساخت‌های حیاتی مانند پل‌ها و جاده‌ها، نابودی زمین‌های کشاورزی و دام‌ها، و آلودگی منابع آب است. سیلاب‌ها همچنین منجر به مهاجرت اجباری جمعیت به مناطق امن‌تر می‌شوند. در کنار این، افزایش بیماری‌ها و مشکلات بهداشتی نیز از عواقب دیگر سیل است. علاوه بر این، افراد بسیاری به دلیل از دست دادن خانه و دارایی خود دچار آسیب‌های روانی می‌شوند که تأثیرات آن ممکن است بلندمدت باشد.

به پژوهش چرخه حیات یکی از راهکارهای کم‌هزینه مقابله با سیل، توسعه‌ی پوشش گیاهی و کاشت درخت است.

درخت زمانی که در زمین کاشته می‌شود، روزنه‌هایی را در سطح زمین به وجود می‌آورد که جذب آب به اعماق خاک را آسان‌تر می‌کند و از این طریق، بارش‌های آسمانی بیش از این که بر روی سطح زمین جاری شوند و لایه‌های رویین خاک را با خود جاری کنند، جذب خاک شده و به ذخایر آب زیرزمینی ملحق می‌شوند.

از طرفی ریشه‌های درختان با گسترش در خاک اطراف منجر به نگهداشت خاک شده و جلوی فرسایش و جاری شدن بیش از پیش آن را در هنگام سیل و طوفان و ... می‌گیرد.

اما مهم‌تر از آن نقش درختان و گیاهان به عنوان سدهای طبیعی در مقابل سیلاب‌ها می‌باشد. درختانی که به سلامت ریشه در خاک دوانده‌اند، مانند میخی استوار در مقابل جریان سیل قرار می‌گیرند و منجر به کاهش سرعت سیلاب و نتیجتا کاهش خسارات وارده به طبیعت و زندگی انسان می‌شوند.

در ویدئو زیر می‌بینیم زمانی که خانه‌ها خراب می‌شوند، ماشین‌ها را سیل می‌برد و هر شیئ کوچک و بزرگی در سیلاب جاری است، یک درخت، استوار بر جای خود ایستاده و باعث نجات جان یک شهروند مشهدی می‌شود.

بی‌شک هرچه تعداد درختان و پوشش گیاهی بیشتر باشد، به دلایلی که بیان شد شاهد خسارات کمتری در این نوع پدیده‌ها خواهیم بود.

در ادامه، به اخبار مرتبط با خسارات ناشی از سیل در مناطق مختلف ایران پرداخته‌ایم. نکته قابل توجه این است که با صرف کسری از این هزینه‌ها و کمی آینده‌نگری، از طریق کاشت درخت و ایجاد پوشش گیاهی می‌توانستیم از بروز خسارت‌های سنگین مالی و جانی جلوگیری کنیم.

لازم به ذکر است اخباری که در این قسمت مشاهده می‌کنید، مربوط به بازه زمانی 6 ساله اخیر می‌باشد.

به گزارش خبرگزاری موج خسارات ناشی از سیل رودسر درسال 1397، حدود ۱۵ میلیارد تومان برآورد شد. سیل باعث تخریب خانه‌ها، خودروها و راه‌های ارتباطی شد. این سیل که در ۵۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده، باعث قطع دسترسی به حدود ۶۰ تا ۷۰ روستا در منطقه اشکورات گردید.

به گزارش ایرنا نیز، سیل سال 1398 در شیراز، باعث خسارت حدودا ۱۲۱ میلیارد تومانی شده که این حادثه باعث آسیب به بیش از ۱۱۸۶ واحد مسکونی و مرگ ۲۱ نفر، به‌ویژه در دروازه قرآن شد.

در گزارش تسنیم هم آمده است که در سال ۱۳۹۸، خسارت سیل در قم حدود ۲۰۵ میلیارد تومان برآورد شد. این سیل به ساختمان‌های مسکونی، تجاری، راه‌ها، زمین‌های کشاورزی و آثار تاریخی آسیب وارد کرد. همچنین جاری‌شدن ۱۷ رودخانه فصلی باعث تشدید خسارات شد.

خبرگزاری دنیای اقتصاد هم در سال 1398 به سیل لرستان پرداخت که خسارتی بالغ بر 1500میلیارد تومان به بار آورد و جان ۱۴ نفر را گرفت. این حادثه به ۷۲ هزار واحد مسکونی آسیب زد و ۵۷ پل و ۲۵۰ کیلومتر از جاده‌های اصلی را تخریب کرد. همچنین ۳۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی و ۱۰۰ درصد ۵۵ مدرسه در این منطقه دچار خسارت شد.

خبرگزاری ایسنا میزان خسارت ناشی از سیل مخرب شهرستان رفسنجان را بیش‌از ۴۵۰ میلیارد تومان اعلام کرد. حدود ۱۱ دستگاه در شهرستان رفسنجان متحمل خسارت سیل‌زدگی شدند که بیشترین آن مربوط به بنیاد مسکن و منازل مردم و باغات، مزارع و بخش جهاد کشاورزی بود.

گزارشی از برنا هم نشان می‌دهد که درسال 1403 بارش باران‌های سیل‌آسا و جاری‌شدن سیلاب در مناطق الموت شرقی و غربی استان قزوین، خسارات زیادی در بخش‌های زراعی، باغی، دام و شیلات، جاده بین مزارع، سردهنه‌های کشاورزی وارد شد. وقوع سیلاب در اردیبهشت ماه 34 میلیارد تومان خسارت به بخش‌های مختلف کشاورزی این استان وارد کرد.

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی در سال 1403 سیل 11 هزار میلیارد تومان خسارت به زیرساخت‌های سیستان و بلوچستان وارد کرد. بیشترین خسارت سیلاب اخیر سیستان و بلوچستان به ترتیب به راه های ارتباطی، بخش کشاورزی، شبکه برق‌رسانی و آب اختصاص دارد.

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مرکز اصفهان؛ بارش‌های اردیبهشت 1403 بیش از 40 میلیارد تومان به جاده‌ها، خطوط ریلی، خانه‌های سازمانی و بخش کشاورزی در مناطق سیل‌زده بخش مرکزی شهرستان کاشان خسارت وارد کرد.

خبرگزاری مهر هم گزارش داد که وقوع باران و سیل طی ۲ ماه نخست سال 1403 به بخش‌های کشاورزی و زیربنایی خراسان رضوی بیش از 20 هزار میلیارد تومان خسارت وارد کرد.

کشورها برای کاهش خسارات سیلاب‌ها به سمت توسعه آبخیزداری و احیای پوشش گیاهی پیش می‌روند. در آمریکا، با اجرای پروژه‌های کاشت درختان و گیاهان، خسارات سیلاب‌ها کاهش یافته است. ایالت‌های کالیفرنیا و لس‌آنجلس نیز بودجه‌های قابل توجهی برای احیای حیات‌وحش و کاهش سیلاب اختصاص داده‌اند. دانشمندان انگلیسی هم معتقدند که کاشت درختان تا ۲۰ درصد ارتفاع سیلاب‌ها را کاهش می‌دهد. در کنیا، کاشت بامبو به عنوان یک راهکار برای کنترل سیلاب‌های شدید و کاهش خسارات آن، با حمایت دولت گسترش یافته است. برای خواندن تحلیل کامل نمونه‌های موفق جلوگیری از سیل در دنیا، به این‌ خبر از خبرگزاری مهر رجوع کنید.