هشدار در عسلویه: شیر مادر برای نوزادان خطرناک است!

با تشدید آلودگی هوا در فصل‌های پاییز و زمستان، نگرانی‌ها درباره تأثیرات این بحران بر سلامت عمومی افزایش یافته است. با وجود سال‌ها برنامه‌ریزی و تلاش برای مقابله با آلودگی هوا، تاکنون نتیجه قابل‌توجهی حاصل نشده است. امسال نیز علاوه بر آلودگی هوا، بحران بی‌برقی به مشکلات شهروندان افزوده شده است.

معاون وزیر بهداشت، دکتر علیرضا رئیسی، با اشاره به اینکه دستگاه‌های مسئول باید پاسخگوی این شرایط باشند، تأکید کرد: «قطع برق مشکل‌ساز است، اما مازوت‌سوزی و آلودگی هوا اثرات بسیار مخرب‌تری بر سلامت مردم دارد.»

آلودگی هوا در کلان‌شهرها، به‌ویژه تهران، هر ساله در فصل‌های سرد به اوج خود می‌رسد. راه‌حل‌های موقتی نظیر تعطیلی مدارس و ادارات تنها مسکنی کوتاه‌مدت برای این بحران محسوب می‌شوند. درحالی‌که همکاری مؤثر صنایع، بخش انرژی و مدیریت کیفیت سوخت همچنان در حد انتظار نیست، خودروهای فرسوده در خیابان‌ها تردد می‌کنند و بنزین باکیفیت نیز عرضه نمی‌شود.

هزینه‌های سنگین آلودگی هوا؛ جان‌ها و میلیاردها دلار

طبق آمارها، آلودگی هوا سالانه جان حدود ۵۰ هزار نفر را در ایران می‌گیرد و خسارتی معادل ۱۲ میلیارد دلار به اقتصاد کشور وارد می‌کند. این بحران نه‌تنها هزینه‌های جانی دارد، بلکه فشار سنگینی بر مراکز درمانی وارد کرده و در فصل‌های سرد، همراه با شیوع ویروس‌هایی مانند کرونا و آنفلوآنزا، شرایط را پیچیده‌تر می‌کند.

دکتر علیرضا رئیسی در گفت‌وگویی تفصیلی درباره جنبه‌های کمتر دیده‌شده این بحران هشدار داد: «آلودگی هوا به‌تدریج باعث بروز بیماری‌های مزمن در افراد می‌شود. ذرات معلق و سموم موجود در هوا، پس از سال‌ها انباشت در بدن، بیماری‌های جدی ایجاد می‌کنند که سلامت افراد را به خطر می‌اندازد.»

فلزات سنگین در شیر مادران عسلویه

یکی از پژوهش‌های مهمی که در دانشگاه علوم پزشکی بوشهر انجام شد، نشان داد میزان رسوب فلزات سنگین در پرندگان منطقه عسلویه به‌شدت بالاست. این نتایج در بررسی شیر مادران ساکن این منطقه نیز تأیید شد. تحقیقات نشان داد میزان فلزات سنگین در شیر مادران عسلویه ۱۰ تا ۲۰ برابر بیشتر از مادران مناطق دیگر است.

معاون وزیر بهداشت با اشاره به این موضوع گفت: «به‌طور کلی، شیر مادر بهترین تغذیه برای نوزاد است. اما در مناطق آلوده‌ای مانند عسلویه، توصیه می‌شود نوزادان از شیر مادر تغذیه نکنند تا خطرات این آلودگی‌ها بر سلامت نوزادان کاهش یابد.»

وی همچنین به خطر آلودگی آبزیان اشاره کرد و افزود: «ماهی‌های صیدشده از مناطق آلوده نیز می‌توانند حاوی این فلزات سنگین باشند که در بلندمدت به سلامت انسان‌ها آسیب می‌رساند.»

قصه آلودگی هوا؛ از نفس کشیدن تا خطر برای نوزادان

در دل شهرهای بزرگ ایران، همچنان که زمستان به آرامی می‌آید، آلودگی هوا به قصه‌ای تکراری تبدیل می‌شود. در هر پاییز و زمستان، هوای آلوده نفس‌ها را سنگین می‌کند و زندگی مردم را به چالش می‌کشد. در این میان، تاثیرات پنهانی وجود دارد که شاید کمتر کسی به آن توجه کرده باشد، اما این تاثیرات می‌توانند به قیمت سلامت و حتی جان انسان‌ها تمام شوند.

در یکی از روزهای سرد پاییز، هنگامی که آلودگی هوا به اوج خود می‌رسد، یک مادر در عسلویه به نوزاد شیر می‌دهد. او شاید ندانسته است که در هوای آلوده، شیر او می‌تواند حاوی ذرات سمی باشد که به بدن نوزادش وارد می‌شود. این شیر که با عشق و دلسوزی به نوزاد داده می‌شود، شاید به ظاهر همان غذایی باشد که مادران همیشه به فرزندانشان می‌دهند، اما در اینجا، شرایط محیطی باعث شده که این شیر خطرناک شود.

چطور این اتفاق می‌افتد؟ وقتی که هوا آلوده می‌شود، ذرات ریز و سمی در جو منتشر می‌شوند. این ذرات به راحتی وارد بدن انسان‌ها می‌شوند و به مرور در اندام‌ها و بافت‌ها انباشته می‌شوند. اما این همه ماجرا نیست؛ برای مادرانی که در این شرایط زندگی می‌کنند، این ذرات به شیرشان هم نفوذ می‌کنند و به نوزادانی که از این شیر تغذیه می‌کنند، منتقل می‌شوند.

این داستان تنها مختص عسلویه نیست. در بسیاری از شهرهای ایران، آلودگی هوا به یک تهدید جدی تبدیل شده است. در تهران، مشهد، اصفهان و دیگر کلان‌شهرها، میلیون‌ها نفر هر روز در معرض هوای آلوده قرار دارند. این هوای آلوده فقط به ریه‌ها آسیب نمی‌زند، بلکه در طولانی‌مدت می‌تواند باعث بروز بیماری‌های مزمن قلبی، ریوی و حتی سرطان شود. اما تاثیرات آن بر شیر مادر و نوزادان، یک تهدید بزرگتر است که در این قصه کمتر شنیده می‌شود.

بدن انسان نمی‌تواند از این مواد سمی به راحتی خلاص شود و آن‌ها به‌تدریج در بافت‌ها و اعضای بدن جمع می‌شوند. در نوزادان، این مواد می‌توانند رشد جسمی و ذهنی را مختل کرده و سیستم ایمنی بدن را ضعیف کنند. نوزادانی که در چنین شرایطی پرورش می‌یابند، بیشتر در معرض بیماری‌ها و مشکلات طولانی‌مدت قرار دارند.

این داستان، داستان هزاران مادر و نوزادی است که در سایه آلودگی هوا، از سلامت و آینده خود می‌گذرند. شاید اگر همه ما یک‌لحظه بیشتر فکر کنیم و اقدامی انجام دهیم، بتوانیم این قصه تلخ را تغییر دهیم.